Ordnung machen – czyli porządki wiosenne, część 2
Z poprzedniej lekcji wiesz już, w jaki sposób odmieniamy czasowniki regularne w języku niemieckim. W tej części skupimy się w głównej mierze na odmianie czasowników rozdzielnie złożonych i przyjrzymy się czasownikom, które odmieniamy nieco mniej typowo.
CZASOWNIK ROZDZIELNIE ZŁOŻONY
Na początek wyjaśnijmy, czym w ogóle jest „czasownik rozdzielnie złożony”. Tą nazwą określamy czasowniki, które mimo że są jednym słowem, w zdaniu rozpadają się.
Każdy taki czasownik składa się z takich właśnie dwóch części: cząstki na początku i czasownika głównego. Przykładów w języku niemieckim znajdziesz bardzo wiele, a co więcej – na pewno już znasz niektóre z tych słów, choć możesz nie wiedzieć o tym, że trzeba je w zdaniu rozbić.
Spójrzmy na kilka przykładów, na początek słówko związane z lekcją: „aufräumen” (ałfrojmen) – sprzątać.
AUF to nasz przedrostek, a RÄUMEN to główna część słowa, nasz czasownik.
Jeśli chcesz powiedzieć: ja sprzątam, powiesz: „Ich räume auf.”
Inny przykład z dialogu: otwierać okno. Otwierać to „aufmachen”.
Ponownie mamy przedrostek AUF i czasownik MACHEN.
Ja otworzę okno = Ich mache das Fenster auf.
Podsumujmy te przykłady: jeśli mamy do czynienia z czasownikiem rozdzielnie złożonym i chcemy zbudować najprostsze zdanie, rozbijamy czasownik na przedrostek i główny czasownik.
Czasownik odmieniamy standardowo zgodnie z osobą i dajemy go na drugie miejsce w zdaniu, a na samym końcu zdania dajemy przedrostek. Przedrostek nie zmienia swojej formy, jest taki sam dla każdej osoby.
Zobacz, w jaki sposób odmieniamy te czasowniki:
aufmachen – otwierać
- ich mache auf – ja otwieram
- du machst auf – ty otwierasz
- er/ sie/ es macht auf – on/ona/ono otwiera
- wir machen auf – my otwieramy
- ihr macht auf – wy otwieracie
- sie/Sie machen auf – oni otwierają, Pan/Pani otwiera
O czym warto pamiętać? Że przedrostek zmienia nam znaczenie czasownika. Samo „machen” oznacza robić – ale już „zumachen” to zamykać, „aufmachen” to otwierać.
Przedrostki mogą być różne, natomiast najczęściej spotkasz się z takimi jak: auf- (aufstehen – wstawać), aus- (ausprobieren – wypróbować), mit- (mitnehmen – zabrać ze sobą), vor- (vorschlagen – proponować), zu- (zumachen – zamykać), ein- (einkaufen – kupować), zurück- (zurueckkommen – wracać)
Segregacja śmieci w Niemczech
Niemcy słyną z sumienności i porządku i może dlatego właśnie przykładają też szczególną wagę do segregacji i recyklingu śmieci. U nas to zjawisko pojawiło się relatywnie niedawno i miewamy jeszcze niekiedy wątpliwości, co i w jaki sposób powinniśmy segregować.
Poniżej znajdziesz krótki podział, jakim kierują się Niemcy podczas segregacji. Tak jak i u nas, śmieci są składowane w pojemnikach i kontenerach o ustalonych kolorach. Pamiętaj! Do pojemnika wrzuć puste opakowania. Nie mogą zawierać resztek zawartości.
Blaue Tonne (Altpapier) – niebieski pojemnik na papier
Tutaj składowana jest wszelkiego rodzaju makulatura: zeszyty, książki, gazety, czasopisma, kartki pocztowe, torebki papierowe, kartony, wydruki, broszury oraz wszelkie inne materiały wykonane z papieru bądź tektury.
Gelbe Tonne albo Gelber Sack – żółty pojemnik na odpady z tworzywa sztucznego
Do tego pojemnika wyrzucimy takie śmieci jak: tworzywa wykonane z plastiku i aluminium, worki oraz butelki plastikowe, folie aluminiową, tacki aluminiowe, puszki po konserwach, kubki po jogurtach, butelki po kosmetykach; szamponie; płynie do kąpieli, tubki po paście do zębów, a także kartony po sokach i mleku.
Altglas – pojemnik na szkło
Szkło w Niemczech sortujemy według koloru: Braunglas (brązowe), Grünglas (zielone), Weißglas (białe).
Do tego pojemnika wrzucimy: słoiki po przetworach i konserwach, szklane flakony, wazony oraz butelki wykonane ze szkła.
Graue Tonne (Restmüll) – szary pojemnik na odpady różne
W tym pojemniku powinny się znaleźć takie odpady, których nie będziemy w stanie posegregować i nie nadają się do recyklingu, jak różnego typu artykuły higieniczne, np. podpaski, wkładki czy pampersy, worki z odkurzaczy, niedopałki, czy też brudne i tłuste papiery i torebki, np. po pizzie czy maśle.
Altkleider – pojemnik na używane ubrania, pościel, obrusy, buty i zasłony. Zużyte ubrania, pościel bądź obrusy zapakuj w taki sposób, aby nie były wystawione na działanie wilgoci czy zabrudzenie. Takie pojemniki podobnie jak u nas możesz znaleźć na ulicy, często pod logiem Czerwonego Krzyża (Rotes Kreuz).
To, co może być dla Ciebie nowe, to:
Braune Tonne – brązowy pojemnik na bioodpady
Bioodpady to po prostu resztki jedzenia, warzyw oraz owoców, obierki, skorupki jajek, liście, skoszona trawa oraz cięte kwiaty – segregujemy do brązowego pojemnika. W Polsce również czasem są pojemniki na takie śmieci, nazywane u nas odpadami mokrymi.
Dodaj komentarz
Komentarze