Lekcja nr 104: Die Essgewohnheiten unter den Deutschen und Polen – czyli różnice kulinarne w Polsce i w Niemczech
Lekcja nr 104: Die Essgewohnheiten unter den Deutschen und Polen – czyli różnice kulinarne w Polsce i w Niemczech
Uczysz się niemieckiego? Nie bój się rozmawiać z podopiecznym lub jego rodziną. Polskie i niemieckie zwyczaje i tradycyjne to świetna okazja do ciekawej rozmowy!
1
Był słoneczny niedzielny poranek. Pani Doris siedziała przy stole w kuchni, a ja zabierałam się do przygotowania śniadania.
Frau Schulz! Wollen Sie einen Tee trinken?
[Frau Schulz! Wollen Sie einen Tee trinken?]
Pani Schulz! Chciałaby Pani się napić herbaty?
Odsłuchaj dialog
Ukryj
Ukryj
Frau Oleksy, Sie wollen immer Tee beim Frühstück trinken. Ich würde gerne Saft oder etwas Kaltes trinken. Trinkt ihr so gerne Tee in Polen?
[Frał Oleksy, Zi wolen ima Ti bajm Frysztyk trinken. Iś wyrde gerne Zaft oda etfas Kaltes trinken. Trinkt ija zo gerne Ti in Polen?]
Pani Oleksy, pani zawsze chce pić herbatę do śniadania. Chętnie napiłabym się soku albo czegoś zimnego. Czy wy w Polsce tak chętnie pijecie herbatę?
Ja, wir mögen Tee. Ich kann mir nicht vorstellen, den Tag ohne Tee oder Kaffee anzufangen. Ich muss etwas Warmes trinken. So bin ich gewöhnt.
[Ja, wija mygen Ti. Iś kan mija niśt forsztelen, dejn Tak one Ti oda Kafi ancufangen. Iś mus etfas Warmes trinken. Zo bin iś gewynt.]
Tak, lubimy herbatę. Nie mogę sobie wyobrazić początku dnia bez herbaty lub kawy. Muszę wypić coś ciepłego. Tak jestem przyzwyczajona.
Unsere Gewohnheiten sind anders. Ich habe auch bemerken, dass Sie gerne Schinken oder Wurst zum Frühstück essen. Wir- eher etwas Süßes, wir essen einfach eine Scheibe Brot mit Marmelade, Honig oder Nutella.
[Unzere Gewonhajten zynd anders. Iś habe bemerkt, das Zi gerne Szinken oda Wurst cum Frysztyk esen. Wija - eja niśt, wija esen ajnfach ajne Szajbe Brot mit Marmelade, Honiś oda Nutella.]
Nasze przyzwyczajenia są inne. Zauważyłam, że je pani chętnie szynkę lub kiełbasę na śniadanie. My – raczej jadamy śniadania na słodko, kromka chleba z dżemem, miodem lub nutellą.
Ja, Nutella ist typisch Deutsch, trotzdem esse ich sie gerne. Was machen wir nach dem Frühstück? Vielleicht gehen wir in die Kirche?
[Ja, Nutella yst typisz Dojcz, trocdejm ese iś zi gerne. Was machen wija nach dejm Frysztyk ? Filajśt gejen wija in di Kirsie?]
Tak, Nutella jest typowo niemiecka, pomimo tego też ją chętnie jem. Co robimy po śniadaniu? Może pójdziemy do kościoła?
Frau Oleksy, tut mir leid. Ich gehe nicht so gerne in die Kirche. Ich bete zu Hause, außerdem bin ich evangelisch und Sie gehen sicher in die katholische Kirche. Sie können ruhig gehen und ich warte hier auf Sie. Da läuft mein Lieblingsprogramm mit Volksmusik. Das werde ich jetzt anschauen. Und denken Sie daran, dass wir nach der Messe in die Gaststätte essen gehen. Sie müssen heute nicht kochen.
[Frał Oleksy, tut mija lajt. Iś geje niśt zo gerne in di Kirsie. Iś bejte cu Hałze, ałzadejm bin iś ewangelisz und Zi gejen zisia in di katolisze Kirsie. Zi kynen rułiś gejen und iś warte hija ałf Zi. Da lojft majn Liblingsprogram mit Folksmuzik. Das werde iś ject anszałen. Und denken Zi daran, das wija nach der Mese in di Gastsztete esen gejen. Zi mysen hojte niśt kochen.]
Pani Oleksy, przykro mi. Nie chodzę chętnie do kościoła, wolę pomodlić się w domu. Poza tym jestem ewangeliczką, a pani na pewno idzie do katolickiego kościoła. Proszę iść, a ja poczekam tu na Panią. Leci właśnie mój ulubiony program telewizyjny z ludową muzyką, oglądnę go sobie. I proszę pamiętać, że jemy dziś w gospodzie. Nie musi pani gotować.
Ah, beinahe hätte ich vergessen, dass heute der Tag ist, an dem ich außer Begleitung fast nichts machen muss.
[Ah, bajnae hete iś fergesen, das hojte der Tak yst, an dejm iś ałza Beglajtung niśts machen mus.]
Ah, prawie bym zapomniała, że dziś jest ten dzień, w którym prawie nic nie robię oprócz towarzyszenia Pani.
Jeder muss sich erholen. Außerdem haben wir nie sonntags gekocht. Wir haben immer in den Kneipen gegessen. Wir hatten unsere Lieblingsgaststätte, wo wir gern gegessen haben. Wir hatten auch einen Stammtisch. Nach dem Essen sind wir immer in den Wald spazieren gegangen.Wir waren glücklich, dass wir Zeit mit den Eltern verbringen konnten.
[Jeda mus ziś erholen. Ałzadejm haben wija ni sontags gekocht. Wija haben ima in den Knajpen gegesen. Wija haten unzere Liblingsgastsztete, wo wija gern gegesen haben. Wija haten ałch ajnen Sztamtisz. Nach dejm Esen zynd wija ima in dejn Wald szpaciren gegangen. Wija waren glykliś, das wija Cajt mit dejn Eltern ferbringen konten.]
Każdy musi odpocząć. Poza tym nigdy nie gotowaliśmy w niedzielę. Zawsze jedliśmy w knajpach. Mieliśmy ulubioną gospodę, gdzie chętnie jadaliśmy, a tam stały stolik. Po obiedzie szliśmy zawsze na spacer do lasu. Byliśmy szczęśliwi, że spędzaliśmy czas z rodziną.
Bei uns war es anders. Mama hat sonntags Hähnchensuppe gekocht und Schnitzel mit Sauerkraut gebraten. Wir konnten uns nicht leisten in die Kneipe zu gehen. Aber erstmal sind wir immer in die Kirche gegangen. Sonntag war immer heilig. Dann haben wir Karten oder Brettspiele gespielt.
[Baj uns wa es anders. Mama hat zontags Hensienzupe gekocht und Sznicel mit Załakrałt gebraten. Aba erstmal zynd wija ima in di Kirsie gegangen. Zontag wa ima hajliś. Dan haben wija Karten oda Bretszpile geszpilt.]
U nas było inaczej. Mama gotowała w niedzielę rosół i smażyła schabowe z kapustą. Nie mogliśmy sobie pozwolić pójść do knajpy. Zawsze jednak szliśmy najpierw do kościoła. Niedziela była święta. Potem graliśmy w karty lub gry planszowe.
2
Pani Doris zainteresowała się tematem polskich zwyczajów. Podczas śniadania w dalszym ciągu wypytywała mnie o spędzanie niedziel w Polsce.
Und was machen Polen jetzt so gerne sonntags?
[Und was machen Polen ject zo gerne zontags?]
A co teraz Polacy robią w niedziele?
Odsłuchaj dialog
Ukryj
Ukryj
Jetzt ist es ein bisschen anders. Die Leute können sich mehr leisten. Sie essen gerne außer Haus oder verreisen fürs Wochenende, aber haben trotzdem nicht so viel Zeit für ihre Kinder. Außerdem gehen sie gerne einkaufen, wenn die Geschäfte sonntags auf sind.
[Ject yst es ajn bissien anders. Di Lojte kynen ziś mea lajsten. Zi esen gerne ałza Hałs oda ferajzen fyrs Wochenende, aba haben trocdejm niśt zo fil Cajt fyr ire Kinda. Ałzadejm gejen zi gerne ajnkałfen, wen di Geszefte zontags ałf zynd.]
Teraz jest trochę inaczej. Ludzi stać na więcej. Jadają chętnie poza domem lub wyjeżdżają na weekend, ale mimo tego nie mają wiele czasu dla swoich dzieci. Polacy chodzą też chętnie na niedzielne zakupy, gdy sklepy są otwarte.
Wie bitte? Sind die Geschäfte sonntags auf? Unsere sind schon seit Jahren nicht.
[Wi byte? Zynd di Geszefte zontags ałf? Unzere zynd szon zajt Jaren niśt.]
Proszę? Sklepy są otwarte w niedzielę? Nasze już od lat są zamknięte.
Und wie man sieht, leidet eure Wirtschaft nicht darunter. Bei uns sind sie jeden letzten Sonntag geöffnet. Das ist ein neues Gesetz.
[Und wi man zit, lajdet ojre Wirtszaft niśt darunta. Baj uns zynd zi jeden lecten Zontag geyfnet. Das yst ajn nojes Gezec.]
I jak widać, wasza gospodarka nie cierpi z tego powodu. U nas sklepy są otwarte w każdą ostatnią niedzielę miesiąca. To nasza nowa ustawa.
Und wo essen Polen gerne?
[Und wo esen Polen gerne?]
A gdzie jadają Polacy chętnie?
In verschiedenen Restaurants. Es gibt so viele wie hier. Die Wahl ist groß. Ich kann mich erinnern, als ich klein war und in der Milchbar gegessen habe.
[In ferszidenen Restałrants. Es gibt zo file wi hija. Di Wal yst gros. Iś kan miś erinern als iś klajn wa und in der Milśbar gegesen habe.]
W różnych restauracjach. Jest ich tak dużo jak tu. Wybór jest ogromny. Pamiętam jak byłam mała i jadałam w barze mlecznym.
Was ist das ? Ein vegetarisches Restaurant?
[Was yst das? Ajn wegetariszes Restałrant?]
Co to jest? Wegetariańska restauracja?
Restaurant ist das schwer zu nennen. Das ist eine Kneipe, wo man schnell und billig etwas essen kann . Da gibt es nicht nur Milchspeisen wie Haferflockensuppe oder Milchsuppe mit Nudeln sondern auch Mehlspeisen wie Pfannkuchen und Pirogen als auch Fleischgerichte wie Gulaschsuppe. Der Name ist irreführend. Die Bars sind beliebt bei den " armen" Studenten. Ich ,als Kind habe da unheimlich gern Dampfnudel mit Vanillesoße gegessen.
[Restałrant yst das szwea cu nenen. Das yst ajne Knajpe, wo man sznel und biliś etfas esen kan. Da gibt es niśt nur Milśszpajzen wi Haferflokenzupe oda Milśzupe mit Nudeln zonda ałch Melszpajzen wi Pfankuchen und Pirogen als ałch Flajszgeriśte wie Gulasz-zupe. Der Name yst irefyrent. Di Bars zynd belibt baj dejn "armen" Sztudenten. Iś als Kind habe da unhajmliś gern Dampfnudel myt Wanilezose gegesen.]
Trudno to nazwać restauracją. To knajpa, gdzie można zjeść szybko i tanio. Można tam dostać nie tylko mleczne potrawy jak owsiankę lub zupę mleczną z makaronem ale także mączne potrawy jak naleśniki lub pierogi i potrawy mięsne np. gulasz. Nazwa jest myląca. Te bary lubią szczególnie "biedni" studenci. Ja, jako dziecko chętnie tam jadłam kluski na parze z sosem waniliowym.
Solche Art von Nudeln kenne ich nicht.
[Zolsie Art fon Nudeln kene iś niśt.]
Nie znam tego rodzaju klusek na parze.
Und ich habe erst in Deutschland gelernt, Kartoffelpuffer mit Apfelmuss zu essen.
[Und iś habe erst in Dojczland gelernt, Kartofelpufa mit Apfelmus cu esen.]
A ja dopiero w Niemczech nauczyłam się jeść placki ziemniaczane z musem jabłkowym.
Ja, man sagt doch: Reisen bilden!
[Ja, man zagt doch Rajzen bilden!]
Tak, mówi się przecież, że podróże kształcą!
Dodaj komentarz
Komentarze