Dolegliwości i bóle pleców są poważnym problemem wśród Opiekunów osób starszych. Dlatego właśnie szczególnie ważna jest znajomość zasad prawidłowego transferu seniora. Co to pojęcie dokładnie oznacza? Dotyczy przemieszczania, podnoszenia oraz zmiany pozycji Podopiecznych. Dochodzi do tego najczęściej w łazience, ale może także tyczyć się przemieszczenia osoby w wieku zaawansowanym na przykład z łóżka na wózek inwalidzki. Kluczowe jest to, by do czynności tych dochodziło w sposób bezpieczny zarówno dla Podopiecznego, jak i osoby, która na co dzień sprawuje opiekę nad seniorem.

Wykonywanie transferu Podopiecznych niezgodnie z przyjętymi standardami może stanowić poważne zagrożenie dla Opiekunów. To właśnie dlatego, w trosce o bezpieczeństwo obu stron podejmujących się tego zadania, w niniejszym artykule przedstawione zostaną najważniejsze informacje dotyczące właściwie realizowanego transferu.  

1. Najczęściej diagnozowane u Opiekunów dolegliwości związane z niewłaściwym wykonywaniem transferu to: lumbago, bóle kręgosłupa, nadwyrężenie barków, wypadanie dysku, zapalenie wiązadeł (w łokciu i nadgarstku) oraz bóle szyi.
2. Często problemy z kręgosłupem występujące w efekcie niewłaściwego realizowania transferu seniora potęguje wadliwa postawa, nadwaga i słaba kondycja Opiekuna. To istotne, by osoba sprawująca pieczę nad Podopiecznym dbała o siebie, podejmując się regularnie aktywności fizycznej mającej na celu poprawę kondycji.
3. Opiekun powinien uprzątnąć najbliższe otoczenie przed transferem – łatwo się bowiem poślizgnąć na śliskiej podłodze czy potknąć, gdy pod nogami leżą rozrzucone kapcie czy sprzęt wykorzystywany na co dzień w opiece nad Podopiecznym.

Dlaczego właściwie realizowany transfer Podopiecznego ma znaczenie w kontekście bezpieczeństwa zarówno seniora, jak i Opiekuna?

Bolesnych urazów można zazwyczaj uniknąć, wystarczy nauczyć się podstaw bezpiecznego transferu. Konieczność transferu pojawia się najczęściej w przypadku Podopiecznych leżących lub z niedowładem kończyn. Często niedołężność Podopiecznych związana z chorobami, na które cierpią dodatkowo utrudnia transfer. Dotyczy to w szczególności seniorów z chorobami otępiennymi, a także niedosłyszących i niedowidzących.

Gwarancją bezpieczeństwa podczas realizowania transferu seniora jest zachowanie spokoju i wykonywanie czynności bez pośpiechu i nagłych, nieprzemyślanych ruchów. Istotne, by podejść do zadania przemieszczenia czy podnoszenia Podopiecznego ze świadomością, że ważny jest nie tylko efekt końcowy, czyli zmiana pozycji ciała seniora, ale także to, by w trakcie tej czynności nie doszło do urazów.

W wielu przypadkach do transferu konieczny jest specjalistyczny sprzęt i materiały pomocnicze: prześcieradła z tkanin ślizgowych, pasy ergonomiczne, obracane podstawki pod stopy, trapezy umieszczane nad łóżkiem i tak dalej. Jeśli w Twoim miejscu realizacji zlecenia w Niemczech brakuje potrzebnych materiałów pomocniczych, albo sprzętu koniecznego do transferu Podopiecznego – zgłoś to Koordynatorowi ATERIMA MED. Postaramy się pomóc! Zawsze jesteśmy gotowi rozwiązać każdą indywidualną sytuację, jakkolwiek nie byłaby ona skomplikowana. Każdy Opiekun ma swojego Koordynatora, który jest z nim w stałym kontakcie podczas zlecenia. To właśnie tej osobie warto zgłosić brak sprzętu, jeśli jest on niezbędny w sprawowaniu opieki nad seniorem.

Na co warto zwrócić szczególną uwagę wykonując transfer Podopiecznego?

Przed rozpoczęciem transferu należy zawsze poinformować Podopiecznego, co Opiekun chce teraz zrobić oraz zachęcić go do współpracy. Ważne, by podczas transferu stosować mocny, stabilny chwyt. Niezwykle istotne jest także to, że Opiekun w pracy powinien nosić odpowiednie, wygodne obuwie oraz luźną odzież, co zapewni mu większe bezpieczeństwo w trakcie przenoszenia seniora dzięki nie krępowaniu ruchów i zapobiegnięciu pośliźnięciu się. Wskazane są dresy i buty z antypoślizgową, na przykład gumową podeszwą.

Przed rozpoczęciem jakichkolwiek czynności związanych z transferem Podopiecznego Opiekun powinien ustawić się jak najbliżej seniora. Bardzo ważna jest swoboda zmiany pozycji na maksymalnie komfortową. Opiekun powinien unikać przy transferze przyjmowania niewygodnych pozycji i nienaturalnego napinania ciała. Na przykład pochylania się nad łóżkiem, klękania lub skręcania tułowia przy podnoszeniu czy zmianie pozycji Podopiecznego.

Podopiecznych nie należy podnosić w taki sam sposób jak ciężkich ładunków – nie zawsze mają tutaj zastosowanie zasady bezpiecznego podnoszenia, każdy człowiek wymaga indywidualnego podejścia. Bardzo ważne jest włączanie Podopiecznego w pomoc podczas transferu, oczywiście na miarę jego możliwości. Zachęcam do przyjęcia podejścia wspierającego a nie wyręczającego. Bardzo często sami Podopieczni czują się skrepowani brakiem aktywności i wręcz chcą pomóc – musimy tylko zauważyć ich chęci i odpowiedzieć na ich potrzeby.

Zwłaszcza na początkowym etapie zlecenia, kiedy dopiero Opiekun przyzwyczaja się do codziennych działań realizowanych w ramach niesienia pomocy i wsparcia konkretnemu seniorowi, nie bójmy się poprosić o pomoc w transferze, zwłaszcza jeśli w mieszkaniu przebywają akurat inni domownicy. Przy przemieszczaniu osoby niesamodzielnej warto korzystać ze wsparcia dostępnych w pobliżu osób: członków rodziny lub rehabilitantów. Pamiętajmy, że ma to na celu zwiększenie bezpieczeństwa zarówno seniora, jak i osoby opiekującej się nim. Z czasem, gdy schemat działania z Podopiecznym zostanie już przez Opiekuna wypracowany, będzie on mógł się wykazać większą samodzielnością, ale na początkowym etapie lepiej podejmować to działanie w towarzystwie kogoś, kto w razie konieczności udzieli wsparcia.

Pamiętać należy o odpowiedniej postawie. Jaka postawa ciała Opiekuna jest właściwa podczas realizacji transferu seniora?

• Nogi Opiekuna ugięte w kolanach.
• Stawanie podczas wykonywania transferu lekko w rozkroku.
• Jedna noga osoby sprawującej opiekę wysunięta lekko do przodu w celu zwiększenia podstawy oparcia
• Ważne, by łóżko Podopiecznego znajdowało się mniej więcej na wysokości miednicy Opiekuna.

Jak właściwie wykonać obracanie leżącego Podopiecznego?

• Koniecznie ustal z seniorem plan działania. Poinformuj, że masz zamiar wykonać daną czynność i poproś go o wsparcie podczas realizacji tego zadania.
• Odwracaj seniora zawsze w swoją stronę, co zapewni większe bezpieczeństwo i pozwoli na szybszą reakcję.
• W pierwszej kolejności obróć głowę Podopiecznego.
• Ważne by jednocześnie doszło do zmiany położenia obręczy barkowej i biodrowej.
• Zwróć się z prośbą do Podopiecznego, aby w miarę możliwości ugiął nogi. Jeśli jego stan zdrowia na to nie pozwala od razu pomóż mu w tym.
• Ręka powinna być ułożona ze strony, na którą obracamy, poza torem ruchu.
• Ważne by podczas wykonywania czynności obracania leżącego Podopiecznego Opiekun miał odpowiednią postawę: proste plecy, noga oparta o brzeg łóżka, na którym spoczywa Podopieczny.

To niezwykle istotne, by pamiętać, że kluczowy dla podejmowania wszelkich działań opiekuńczych względem Podopiecznego jest jego stan zdrowia. Jeśli na to pozwala, namawiajmy seniora, by poruszał się samodzielnie, oczywiście ciągle asystując go podczas przemieszczania się. Pamiętajmy o tym, że Opiekun ma wesprzeć, a nie wyręczyć w działaniu. Aktywność seniora ma ogromne znaczenie dla jego kondycji, rolą osoby sprawującej opiekę jest więc motywowanie do samodzielności, z jednoczesną dbałością o komfort seniora podczas realizacji transferu.